تحلیل ساختار اجتماعی و دانش بومی ایل محمدی سلیمانی شهرستان جیرفت

Authors

  • جهانبخش گروهی, نسیم دانشگاه پیام نور بیرجند
  • سعیدی گراغانی, حمید رضا دانشگاه تهران
  • قربانی, مهدی دانشگاه تهران
Abstract:

دانش بومی در تعامل و هماهنگی بومیان (روستائیان، کوچ­نشینان، جنگل­نشینان) با محیط پیرامون آنها بوجود می­آید. از این رو بومیان از طریق همسو و هماهنگ کردن خود با محیط به کسب دانشی نائل می­شوند که چون خاص محیط آنان است به نام دانش بومی نامیده می­شود. در این پژوهش سعی شده است ضمن معرفی ساختار اجتماعی عشایر محمدی سلیمانی بخش اسفندقه شهرستان جیرفت به نقش دانش بومی، شناخت و بهره­گیری از آن در بهبود وضعیت و شرایط اقتصادی و اجتماعی بهره­برداران پرداخته شود. روش انجام این پژوهش کیفی است، در این روش ضمن انجام مصاحبه­های عمیق و جمع­آوری اطلاعات، سؤالات محوری در خصوص استفاده از مراتع تعیین شد. نتایج جمع­بندی اظهارات مصاحبه شوندگان نشان می­دهد. بهره­برداران مراتع باتوجه به آمیزه­های بومی می­توانند تقسیم مکانی پراکنش دام، محل­های تأمین آب شرب گله و مسیر حرکت گله را به خوبی پیش‌بینی و تعیین نمایند. آنها همچنین می­توانند با چرای دام در شب، چرای تناوبی، مدت توقف دام، از تمام قسمت­های یک محدوده عرفی به­صورت یکنواخت استفاده نمایند. بر­اساس نتایج این تحقیق مشخص گردید که هر یک از افراد در ایل جایگاه خاصی داشته و وظایف خاصی را انجام می­دهد. در امر مدیریت ایل، ایشوم و گله پنج نقش بزرگ طایفه، بزرگ تیره و سرایشوم، چوپان و رفیق تعریف شده است. آنها در سکونتگاه­هایی زیست می­کنند که ساخت خودشان بوده و از مصالح محلی ساخته شده که از آن جمله می­توان به کپر، کوار و سیاه­چادر اشاره کرد. از آنچه که گفته شد می­توان نتیجه گرفت که ساختار مدیریتی و دانش اکولوژیک بومی گله­داران نقش مهمی در پایداری سرزمین ایفا می­نماید و باتوجه به قدمت زیاد شبانی درکشور زنده نمودن بخش­های از این دانش که امروزه مصداق­های علمی آنها مشخص شده است، می­تواند مبنایی برای توسعه و معیشت پایدار در مراتع باشد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بوم شناسی فرهنگی؛ تحلیل دانش بومی زنان عشایر ایل سلیمانی در فرآیند توسعه پایدار مراتع

دستیابی به توسعه پایدار و رشد اقتصادی از اهداف بزرگ همه کشورهاست و یکی از راه‌های عمده نیل به توسعه پایدار در جامعه عشایری توجه کافی و لازم به دانش بومی کوچ‌نشینان به ویژه زنان است. بر این اساس در این پژوهش مشارکتی سعی شد به معرفی، تشریح و تبیین جایگاه دانش بومی زنان عشایر ایل سلیمانی در فرآیند توسعه پایدار پرداخته شود. حوزه جغرافیایی این پژوهش مناطق زیست عشایر ایل سلیمانی در مرکز و جنوب استان ...

full text

دانش بومی زنان ایل پاپیِ شهرستان خرم‌آباد

هدف پژوهش حاضر مستندسازی دانش بومی ساخت مشک و دیگر دست‌ساخت‌ها از پوست دام است که برای تولید و نگهداری محصولات لبنی و آب مورد استفاده قرار می‌گیرند. جامعه انسانی مورد مطالعه زنان روستایی و عشایری طایفه مَدهنی از ایل پاپی در منطقه‌ی کاکاشرف شهرستان خرم‌آباد است. روش پژوهش مردم‌نگاری با استفاده از ابزار‌های مصاحبه‌ی نیمه ساختار یافته و مشاهده مشارکتی است. نتایج نشان می‌دهد که زنان از پوست دام دو ن...

full text

تحلیل دانش بومی در سازمان اجتماعی تولید کشاورزی و نظام آبیاری منطقه مورد مطالعه : روستای روزکین بخش ساردوئیه -شهرستان جیرفت

ابتکارات محلی به عنوان فعالیت‌های دسته‌جمعی خاص، بدون کمک یا مشوق خارجی، به منظور کنترل آب‌های زیرزمینی و سطحی تعریف شده است. از طرفی دیگر، یکی از مهم‌ترین رویکردهای مدیریتی در منابع آب، رویکرد مدیریت اجتماع محور است که تاکید بر ظرفیت‌سازی و نهادسازی در جوامع محلی برای مدیریت مشارکتی منابع آب دارد. ساختارهای اجتماعی منابع آب، یکی از ابعاد دانش بومی در جوامع روستایی ایران محسوب می‌شود که ضرورت د...

full text

ابتکارات محلی و دانش بومی در مدیریت اجتماع محور منابع آب (منطقۀ مورد مطالعه: روستای روزکین، بخش ساردوئیه، شهرستان جیرفت)

ابتکارات محلی از سویی به عنوان فعالیت‌های دسته جمعی خاص، بدون کمک یا مشوق خارجی به منظور کنترل آب‌های زیرزمینی و سطحی تعریف شده است و از سوی دیگر، یکی از مهم‌ترین رویکردهای مدیریتی در منابع آب، رویکرد مدیریت اجتماع محور است که تأکید بر ظرفیت‌سازی و نهادسازی در جوامع محلی برای مدیریت مشارکتی منابع آب دارد. ساختارهای اجتماعی منابع آب یکی از ابعاد دانش بومی در جوامع روستایی ایران محسوب می‌شود که ض...

full text

بازشناسی الگوهای زمانی و مکانی در مرتع از دیدگاه دانش بومی عشایر کوچرو ایل بویراحمد

ایران کشوری است با فرهنگ کهن که طی زمان­های طولانی ساکنان آن برای تطبیق با حوادث و رویدادهای اطراف خود بنا به سلیقه و ابتکارات محلی در زمینه­های مختلف، طبقه­بندی­ها، اسامی و فن­آوری­های گوناگونی را بوجود آورده­اند. این منابع غنی دانش با سرعتی غیر قابل تصور در حال فرسایش هستند که در واقع بخشی از فرآیند تخریب فرهنگ­های محلی و بومی است؛ لذا حفاظت و گردآوری این اطلاعات از اهمیت زیادی برخوردار است. ...

full text

جمع‌آوری، شناسایی و استفاده سنتی و بومی گیاهان دارویی در شهرستان جیرفت

مقدمه: از دیرباز تاکنون گیاهان داروییِ خودرو یا کاشته شده به عنوان منبع دارویی مهمی مورد استفاده قرار می‌گرفته‌اند. گیاه‌شناسی سنتی روش‌های ارزشمندی را برای یافتن گیاهان دارویی جدید و داروهای گیاهی عرضه می‌کند. هدف: هدف از این مطالعه شناسایی گیاهان داروییِ مهمی است که به طور گسترده بوسیله‌ی ساکنان محلی، در درمان بیماری‌ها در شهرستان جیرفت مورد استفاده قرار می‌گیرند. روش بررسی: شهرستان جیرفت با وس...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 10  issue 1

pages  109- 123

publication date 2016-07

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Keywords

No Keywords

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023